درمان سوختگی و انواع سوختگی
درمان سوختگی یکی از مشکلات افرادی است که با سوختگی شدید مواجه می شوند و در این میان بیشترین آمار مربوط به سوختگی کودکان و خردسالان است.به همین دلیل اینکه جای سوختگی در بدن باقی نماند و کاملا جای سوختگی از بین برود برای همه افراد خیلی مهم است چون تاثیر مستقیم در زیبایی دارد.
اصطلاح “سوختگی” تنها به احساس سوزش ناشی از آسیب دیدگی اشاره ندارد. سوختگی ها به صدمه های پوستی شدیدی گفته می‌شوند که باعث از بین رفتن بسیاری از سلول‌های آسیب دیده می‌شوند. اکثر افراد بسته به علت و شدت سوختگی بدون بروز عوارض و پیامدهای جدی بهبود می‌یابند. در برخورد با سوختگی های شدیدتر به منظور پیشگیری از بروز عوارض و حتی مرگ، باید بی‌درنگ با مراکز مهم درمان سوختگی تماس گرفت.
درجه بندی انواع سوختگی ها
سوختگی درجه یک
سوختگی درجه یک کمترین آسیب پوستی را باعث می‌شود. سوختگی درجه یک را “سوختگی سطحی” نیز می نامند، چون فقط به بیرونی‌ترین لایه پوست آسیب می‌زند. نشانه‌های واضح سوختگی درجه یک عبارتند از:
• قرمزی
• التهاب جزئی (تورم)
• درد
• خشک و پوسته پوسته شدن پوست در زمان التیام یافتن سوختگی
از آن رو که لایه بالایی پوست در این سوختگی صدمه می‌بیند، نشانه‌ها و علائم پس از ریختن سلول‌های مرده و پوست اندازی برطرف می‌شود. سوختگی درجه یک معمولاً ظرف مدت ۳ تا ۶ روز التیام می‌یابد، بااین حال در صورت آسیب دیدن ناحیه وسیعی از پوست، بیش از ۳ اینچ، یا سوختگی صورت یا مفصل اصلی باید فکری به حال درمان سوختگی کرد چون شاید جای زخم باقی بماند.
سوختگی درجه ۲
سوختگی درجه ۲ عمیق‌تر و وخیم‌تر از سوختگی درجه ۱ است، چرا که آسیب دیدگی از لایه سطحی پوست فراتر رفته است. این نوع آسیب گسترده تاول زدن، قرمزی و زخم و التهاب شدید پوست را به دنبال دارد. سوختگی در نتیجه ترکیدن بعضی تاول‌ها مرطوب به نظر می‌رسد.
نشانه های سوختگی درجه ۲ عبارتند از:
۱.تاول
۲. ورم
۳.کنده شدن پوست همراه با درد شدید
از آنجا که چنین زخم‌هایی بسیار آسیب پذیرند، پانسمان کردن آنها جهت پیشگیری از عفونت باید بصورت مداوم عوض شود؛ ضمن اینکه تعویض پانسمان در التیام سریع تر سوختگی نیز مؤثر است. بهبود بعضی از سوختگی‌های درجه ۲ بیش از ۳ هفته طول می‌کشد، اما اکثر موارد سوختگی‌های درجه ۲ پس از سپری شدن ۲ تا ۳ هفته التیام می‌یابد و دردش ساکن می شود. هر چه وضعیت تاول‌ها بدتر و تعداد آنها بیشتر باشد، بهبود سوختگی و متعاقب آن درمان سوختگی زمان بیشتری می‌برد.
سوختگی درجه ۳
سوختگی درجه ۳ شدیدترین نوع سوختگی است که با بیشترین میزان آسیب دیدگی در تمام لایه‌های پوست همراه است و گاهی حتی به اندام‌های اصلی، گردش خون و استخوان‌ها صدمه می‌زند و در نهایت به مرگ مصدوم می‌انجامد.
تصور اشتباهی وجود دارد که سوختگی درجه ۳ دردناک‌ترین نوع سوختگی است. اما در واقع میزان آسیب دیدگی در این نوع سوختگی آن قدر شدید و گسترده است که احتمال دارد بیمار به دلیل صدمه دیدن عصب‌ها هیچ دردی احساس نکند. سوختگی درجه ۳ با توجه به دلیل سوختگی باعث تغییرهای ظاهری متفاوت در پوست می‌شود:
• سفید و مومی شدن پوست
• سوختن و سیاه شدن پوست
• به رنگ قهوه‌ای تیره درآمدن
• برآمده و چرمی شدن پوست
هرگز سعی نکنید سوختگی درجه ۳ را خودتان درمان کنید و در مواجهه با این نوع سوختگی بی‌درنگ با مراکز مربوط به درمان سوختگی تماس بگیرید. در مدت زمانی که منتظر دریافت درمان هستید، در صورت امکان محل سوختگی را تا سطح بالای قلب بلند کنید. لباستان را درنیاورید، اما مطمئن شوید که هیچ پارچه و الیافی به سوختگی نچسبیده باشد. التیام یافتن سوختگی درجه ۳ زمان‌بندی مشخصی ندارد.
عوارض سوختگی
سوختگی درجه ۳ شدیدترین و جدی‌ترین عوارض سوختگی را داراست، مانند عفونت، خونریزی و شوک، البته این بدین معنا نیست که سوختگی‌های درجه ۱ و درجه ۲ بدون عوارض می باشند. در هر نوع سوختگی احتمال بروز عفونت به دلیل امکان‌پذیر شدن ورود باکتری از راه پوست متلاشی شده وجود دارد. عفونت جریان خون یا سپسیس نیز پی‌آمد اکثر موارد سوختگی‌های شدید است که به شوک یا حتی مرگ می‌انجامد.
کزاز نیز یکی از عوارض احتمالی مربوط به انواع سوختگی است. کزاز نیز مانند عفونت خون عفونتی باکتریایی است که بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و در نهایت به تشنج و گرفتگی و انقباض عضلات منجر می‌شود. بر طبق قاعده‌ای کلی تمامی اعضاء خانواده باید جهت پیشگیری از ابتلا به این نوع عفونت هر ۵ سال یک بار در برابر کزاز واکسینه شوند.
سوختگی شدید با احتمال افت دمای بدن یا هایپوترمی و کاهش حجم خون یا هایپوولمی نیز همراه است. در درجه اول افت شدید دمای بدن یکی از عوارض دور از انتظار سوختگی به نظر می‌رسد، در حالیکه در حقیقت از دست رفتن گرمای بدن در اثر سوختگی باعث این امر می شود. کاهش حجم خون بدن نیز هنگامی روی می‌دهد که بدن در اثر سوختگی خون بسیار زیادی از دست بدهد.
اشتباهات رایج برای درمان سوختگی
برخی از افراد از کره برای سوختگی‌های کوچک در آشپزخانه استفاده می کنند و باید در نظر داشت که کره و مارگارین گرما را در خود نگه داشته و آسیب بیشتری را به پوست فرد می‌رسانند. بنابراین هرگز از کره و روش‌های غیر علمی برای درمان سوختگی در منزل استفاده نکنید.
استفاده از خمیردندان نه تنها کمکی به ترمیم سوختگی نمی کند بلکه گاهی اوقات سبب آلرژی و ایجاد مشکلات بیشتری نیز می‌شود.
